Ik dacht nog dat Oxford zo'n sjieke stad was. Je loopt nietsvermoedend door een niet al te brede straat en te laat merk je de volstrekt laveloze dronkenlap op die aan jouw kant van de stoep zit. Liefkozend houdt hij zijn fles vast met een gelukzalige glimlach op zijn gezicht. Ik deel vooralsnog niet in zijn blijheid want het is te laat om nu nog de straat, die steeds meer op een steeg gaat lijken, over te steken om te ontvluchten aan de dronkenmanstaal, die ik ongetwijfeld over me heen krijg.

En jawel, vanonder zijn baard beweegt iets, en er komt een onverstaanbaar gemummel op gang met onhandige, niet in toom te houden uithalen dat uitmondt in een "Ooooh, missy, you look lovely". En zo onverstaanbaar het begon, eindigt het ook. Inmiddels ben ik hem gepasseerd. "Thank you sir", zeg ik nog, en weet niet precies of ik nu wel of niet blij moet zijn met dit in volledige nevel geuite compliment. Maar in de wetenschap dat alleen kinderen en dronkenlappen de absolute waarheid spreken, loop ik getroost en met een glimlach de straat uit.

Minder is meer. Het lijkt een nietszeggende uitdrukking, maar wanneer je er dagelijks even aan denkt dan kom je tot de conclusie dat het vaak van toepassing is op veel verschillende soorten situaties. Gisteren nam ik afscheid van een collega. Hij gaat op reis. Niet op vakantie maar op wereldreis. Hij weet niet of ze terugkomen. Ja, misschien over tien jaar of zo. Hij en zijn vrouw hebben hun vaste baan opgezegd, hun huis verkocht en zijn nu bezig om de meubels te verkopen. Alles wordt verkocht, tot de eetkamertafel toe. Alleen de meest persoonlijke bezittingen worden opgeslagen en ze kunnen per persoon twaalf kilo meenemen in een rugzak. Twaalf kilo. Je hele leven in een rugzak dus. Dat vergt een uiterst groot vermogen om te kunnen loslaten.

Ik vraag me af of ik dat zou kunnen. Om te beginnen kan ik al niet licht reizen. Ik heb aan één boek niet genoeg en denk allerlei dingetjes onderweg nodig te hebben. Bovendien hecht ik aan alles wat ik heb gekregen of gevonden, van kleine schelpjes uit Nieuw-Zeeland tot grote stenen uit Schotland. Onhandig om mee te nemen in je rugzak. Vaak slepen wij mensen meer mee dan we nodig hebben, niet alleen in materialistische zin. Soms moeten we opruimen om plaats te maken voor iets nieuws. Dat kan in je woonkamer zijn, in je boekenkast, in je bureau of in je hoofd. Een te zware rugzak wordt letterlijk een te zware last en je kunt alleen maar verder wanneer je hem uitmest en alleen dát mee verder neemt wat je echt nodig hebt. De lichte rugzak vermeerdert je vrijheid. Minder is meer.

Ik heb bewondering voor mijn collega die op reis gaat. Hij heeft de stap gezet. Twaalf kilo. Hij heeft niets nodig. Dat hij mag vinden wat hij zoekt. Het geluk hebben ze bij zich.

"Goedemorgen, is dit hotel Amphia? Ik heb een kamer gereserveerd." En een chirurg, dacht ik er achteraan. Enige weken tevoren was de kno-arts in de lach geschoten bij het zien van mijn amandelen en beloofde dat mijn leven er in de toekomst een stuk snotvrijer uit zou zien wanneer ik "die rommel eruit zou laten gooien." Maar nu ik me met mijn weekendtas aanmeld bij het ziekenhuis vermengt mijn humor zich met mijn zenuwen. Op sommige momenten voel ik niets en ga ik me gewoon aanmelden zoals ik een brood zou kopen. En op andere momenten slaat de paniek toe en ben ik doodsbenauwd. Word ik nog wakker uit de narcose? Zal mijn stem veranderen en zal ik nog wel kunnen zingen? Doet het pijn? Ik heb de verhalen van de ervaringsdeskundigen inmiddels gehoord en de één beschreef nog meer bloederige details dan de ander. Ik héb het in het algemeen al helemaal niet op ziekenhuizen. De voorlaatste keer dat ik er een voet over de drempel zette ging ik "even een pilletje halen tegen de hoofdpijn." Ze legden me meteen aan een infuus en hielden me er vervolgens twee weken. En nog niet zo lang geleden sneden ze er een stuk uit mijn gezicht.

Er schieten me de meest verschrikkelijke scenario's door het hoofd. Met stip op één staat het visioen dat ik mezelf in de narcose voel wegzinken en dan de dokter nog nét tegen de verpleegkundige hoor zeggen: "dit is toch die mevrouw van wie we beide benen gaan amputeren?"

Terwijl ik al op de operatietafel lig vertel ik de anesthesist over mijn visioen en hij stelt me meteen gerust door te zeggen dat ze heel goed weten dat ze mijn benen niet gaan amputeren. Gelukkig, denk ik nog. "Je komt toch voor een borstvergroting, nietwaar? Dubbel D." Het eerste wat ik deed toen ik wakker werd in de uitslaapkamer was voelen of ik mijn benen nog had. En zo.

In de finale tijdens het Lakeside darts toernooi in januari 2006 stond de 21-jarige nieuwkomer Jelle Klaasen tegenover viervoudig kampioen Raymond van Barneveld. Op de vraag of Jelle ook van Raymond zou kunnen winnen, antwoordde Jelle zonder blikken of blozen: "Natuurlijk. We hebben allebei drie pijlen." En inderdaad stootte Jelle regerend kampioen Van Barneveld van de troon. Een nieuwe held stond op.

Ik bedacht me dat deze overwinning niet alleen meesterlijk was, maar ook een les verborg. We hebben allemaal drie pijlen. Het gaat erom wat je ermee doet. Focus je op het doel en je weet waar je uit moet komen. Je moet dát doen waar je goed in bent. Jelle liet zien dat hij er goed in was en dat hij daar zelf in geloofde.

Wat doe je met je kansen en je talenten? De één zal meer kansen krijgen dan de ander, maar van de andere kant, de één zal zijn drie kansen ten volle benutten en de ander zal zijn honderd kansen ongebruikt voorbij laten gaan.

Dagelijks kom ik langs een muur waarop iemand met grote witte letters de woorden "Doe iets" heeft geklad. Niets meer en niets minder. DOE IETS. Dat schudt me iedere dag weer wakker. Het spoort mij aan om de dingen te doen waar ik goed in ben en die ik leuk vind. Die mij blij en gelukkig maken, maar ook alert. Want wanneer ik alert ben, pik ik ook de kansen die langskomen gemakkelijker op. Bij iedereen komen kansen voorbij, maar als je niet oplet, dan laat je ze voorbij gaan omdat je ze niet herkent. Als je half ingedut je leven laat voortkabbelen, is de tijd voorbij voordat je er erg in hebt. En dat is zonde van de tijd. Én van je kansen.

In de finale tijdens het Lakeside darts toernooi in januari 2006 stond de 21-jarige nieuwkomer Jelle Klaasen tegenover viervoudig kampioen Raymond van Barneveld. Op de vraag of Jelle ook van Raymond zou kunnen winnen, antwoordde Jelle zonder blikken of blozen: "Natuurlijk. We hebben allebei drie pijlen." En inderdaad stootte Jelle regerend kampioen Van Barneveld van de troon. Een nieuwe held stond op.

Ik bedacht me dat deze overwinning niet alleen meesterlijk was, maar ook een les verborg. We hebben allemaal drie pijlen. Het gaat erom wat je ermee doet. Focus je op het doel en je weet waar je uit moet komen. Je moet dát doen waar je goed in bent. Jelle liet zien dat hij er goed in was en dat hij daar zelf in geloofde.

Wat doe je met je kansen en je talenten? De één zal meer kansen krijgen dan de ander, maar van de andere kant, de één zal zijn drie kansen ten volle benutten en de ander zal zijn honderd kansen ongebruikt voorbij laten gaan.

Dagelijks kom ik langs een muur waarop iemand met grote witte letters de woorden "Doe iets" heeft geklad. Niets meer en niets minder. DOE IETS. Dat schudt me iedere dag weer wakker. Het spoort mij aan om de dingen te doen waar ik goed in ben en die ik leuk vind. Die mij blij en gelukkig maken, maar ook alert. Want wanneer ik alert ben, pik ik ook de kansen die langskomen gemakkelijker op. Bij iedereen komen kansen voorbij, maar als je niet oplet, dan laat je ze voorbij gaan omdat je ze niet herkent. Als je half ingedut je leven laat voortkabbelen, is de tijd voorbij voordat je er erg in hebt. En dat is zonde van de tijd. Én van je kansen.

Ik sta in een geanimeerde balkon-tot-balkonconversatie met mijn schuinbovenbuurman wanneer ons gesprek bruut overstemd wordt door kindergeroep. In het begin praten we steeds harder om elkaar nog maar te kunnen verstaan, maar de kinderen roepen zo hard naar elkaar, dat wij er niet meer bovenuit komen. Ik kijk eens naar beneden. Ik zie twee kleine, volledig in het roze geklede blonde meisjes die hooguit een meter of tien uit elkaar staan. Ze hebben allebei een lila-en-roze walkietalkie in de hand en zijn die aan het testen. "HÓÓR JE MIJ?" roept de één naar de ander in het apparaatje met een geluidssterkte die honderd meter verderop nog zonder problemen gehoord kan worden. "IK HOOR JE PERFECT," roept de ander terug met hetzelfde aantal decibellen. "Ik hoor je ook perfect," denk ik nog.

Toch is dit kindergeroep tijdens hun walkietalkie-test een goede les voor ons allemaal. Je hoeft niet hard te praten om gehoord te worden, maar het is wél goed om te checken of je boodschap goed is overgekomen. Een gratis les in communicatie van twee kleine meisjes. Ik hoor je perfect!

Eerst geloofde ik haar niet. 'Hier rechtsaf', zegt Eva. Moeten we echt dit smalle landweggetje in, van de hoofdweg af? Ik kijk even ongelovig naar haar, maar ze meent het serieus. Ja hoor, 'hier rechtsaf', zegt ze nogmaals. 'Vooruit maar', denk ik. Het heeft meestal niet veel zin om met Eva in discussie te gaan. Ze heeft eigenlijk altijd gelijk en doet er niet eens arrogant over. Ze maakt ook geen ruzie als je toch je eigen zin doordrijft. Eva kent de weg goed, inclusief alle sluiproutes. Die vindt ze het leukst.

Met de kaart op haar digitale knieën maakt het haar niet zoveel uit of je met of zonder caravan rijdt. Bij de koop van de caravan had de dealer nog gezegd: 'met deze caravan kun je ook de landweggetjes nemen. Dit is een off-the-road caravan.' Om dat te benadrukken kon je als optie het reservewiel eigenwijs achterop laten monteren, zoals op zijn 4x4 trekker. Eva leidt mij door een wirwar van Engelse weggetjes en er komt geen einde aan. Het is als verdwalen in de Haagse Beemden in Breda en de uitgang niet meer weten te vinden. Off-the-road caravan of niet: als ze me voor de zoveelste keer zo'n landweggetje in dreigt te sturen - niet veel meer dan een single track road - doe ik lekker mijn eigen zin. 'Trút met je digitale gemuts', mompel ik nog en dreig haar dat ik haar zou vervangen door Lucie of erger nog: Nora. Eva trekt zich van mijn kwaaie bui evenwel niets aan. Die heeft een digitaal bord voor haar kop.

'Is er vrijdag nog iets bijzonders gebeurd?' vraag ik mijn collega op maandagochtend. Op vrijdagen werk ik niet en mijn telefoon staat dan naar hem doorgeschakeld. Hij trekt een gezicht dat boekdelen spreekt en begint te vertellen dat er een behoorlijk printerprobleem is geweest. Door mij geïnitieerd nog wel. Ik ben mij vooralsnog van geen kwaad bewust, maar de printer is vastgelopen omdat ik een hamster had geprint. 'Een hamster?' vraag ik nog. Tja, en dat beestje was in het apparaat zodanig geplet dat-ie er zo plat als een dubbeltje uitkwam. Nog wel herkenbaar als voormalig hamster, maar toch. De printer was de hele dag buiten werking geweest vanwege dit plet-probleem.

Ik begrijp er niets van. Ik zorg op donderdag, voordat ik weg ga, altijd dat ik mijn printjes uit de printer haal en ik kan me helemaal niet herinneren dat ik een hamster heb geprint. Ik pijnig mijn hersens hoe ik dat donderdag dan heb gedaan. Moest ik die hamster dan op papier hebben ofzo? Had ik niet beter een foto kunnen maken? Nee, maar het ging niet om een fotokopie, maar om een printopdracht van die hamster. In welk document heb ik die dan opgeslagen? Ik schrik wakker van de wekker die om zeven uur afloopt. Ineens begrijp ik het. Ik zal straks eens aan mijn collega vragen of er afgelopen vrijdag nog iets bijzonders is gebeurd.

Mijn moeder drukte mij vroeger, toen ik klein was, op het hart om te blijven op de plaats waar je elkaar het laatst gezien had. Vooral niet een winkel uit te lopen of naar een andere etage te gaan, maar terug te gaan naar waar je elkaar het laatst gezien had.

Al sinds 1894 leidt de ANWB je naar huis door middel van de bekende blauwe borden. Heb je je wel eens afgevraagd of je je weg naar huis zou kunnen vinden zonder die borden? Zonder de TomTom? De moderne mens is van alle gemakken voorzien en heeft hoogstaande technische snufjes, maar er zijn er maar weinigen die nog kunnen navigeren op de sterren. Wanneer ik denk aan een wereld zonder ANWB-borden verandert het landschap voor mijn ogen. Snelwegen veranderen in zandpaden, steden veranderen in nederzettingen en paarden en ossen zijn de voorlopers van auto en vrachtwagen. Nog langer geleden trokken alleen de dappersten en sterksten van een stam weg voor een lange tocht, tot achter de horizon. Soms kwamen ze terug. Zonder ANWB-borden.

Niet lang geleden hoorde ik het verhaal van een broer en zus die elkaar nu - op hoogbejaarde leeftijd - weer hadden gevonden. Ze waren elkaar tijdens de Tweede Wereldoorlog kwijtgeraakt. De kleindochter van één van hen was via Internet aan het speuren geweest en het was een emotionele hereniging geweest. Ruim zestig jaar later.

Waarom spreken we niet een vast punt op een vast moment af met onze geliefden? Meestal keren we terug naar ons huis, maar wat als ons huis er niet meer is? Wanneer de stad er in een dag compleet anders uitziet? Met enkele al-dan-niet-natuurrampen nog vers in het geheugen is die gedachte niet zo vergezocht. Een vaste bekende plek en een vast tijdstip, al is dat maar ééns per jaar. Zonde van alle gemiste volgende jaren.

En als je jezelf kwijtraakt? Als je zelf in het donker zit, dan is de Ster een lichtje in de duisternis. Een baken voor hoop en vertrouwen. De Ster wijst je de weg om te stralen als zijzelf. Om je zelf weer te vinden, het licht te zien, op welk gebied dan ook.

En om je de weg naar huis te wijzen. Je bent thuis.

Van vrienden kreeg ik enige tijd geleden voor mijn verjaardag een houten beeldje in de vorm van een gems. Het is gesneden uit donker hout. Het voelt glad aan en hoewel de uitvoering eenvoudig is, zonder veel details, is het duidelijk een gems. Ik vond het erg mooi en was er blij mee. Toen vertelden mijn vrienden dat het beeldje door een blinde kunstenaar was gemaakt. Ik ging er meteen met andere ogen naar kijken. De eerste vraag die in me opkomt is: hoe heeft hij dit kunnen maken? Onhandig als ik ben denk ik meteen aan de praktische kant van de zaak. Ik zou me gelijk in de vingers snijden en er bloederige taferelen van maken als ik niet kon zien wat ik deed. Als ik wél kon zien wat ik deed trouwens ook. Maar eigenlijk gaat het niet om de vraag 'hoe heeft hij dit kunnen maken', maar 'HOÉ heeft hij dit kunnen maken?' Het lijkt dezelfde vraag, maar ik bedoel: wanneer je niet weet hoe iets eruit ziet, hoe kun je het dan vervaardigen? Als blinde kun je een appel misschien nog tamelijk gemakkelijk nabootsen. Die kun je in je hand houden en voelen. Bij een gems wordt dat wat lastiger. Het is waar dat als één van de zintuigen uitvalt, de andere zintuigen zich meer ontwikkelen. Maar als je zo'n mooi beeldje in je handen houdt, ga je er gewoon van uit dat de kunstenaar kan zien. Ik dacht er niet eens aan dat hij blind zou kunnen zijn. En ik vraag me af wie er hier nu écht blind is.

Januari 2008. De kop is er weer af. De tijd is nog nooit zo snel gegaan als het afgelopen jaar. Het is een jaar geweest van ups en downs. Mijn ups hebben het gelukkig steeds gewonnen van de downs. Ik ben benieuwd naar wat komen gaat. Op mijn werk zal het komende jaar een enerverend jaar worden. Een jaar van afbreken en opbouwen, van onzekerheid en improviseren, van nieuwe fundamenten metselen zodat we een stevige toekomst tegemoet kunnen zien. Zelf zie ik het als een spannende en uitdagende tijd. Ik weet nog niet precies hoe het er uit gaat zien, het pad is nog niet geëffend en de route nog niet helemaal uitgestippeld. We komen vast wel wat obstakels tegen op de weg, maar wanneer we samen klimmen, kunnen we uiteindelijk ook samen van het uitzicht genieten.

Privé weet ik niet wat me overkomt. Alle zaadjes die ik het afgelopen jaar heb geplant zijn allemaal tegelijkertijd opgekomen. Het lijkt alsof ze de bloesemfase hebben overgeslagen; ze zijn van zaadje ogenschijnlijk direct in een appeltje veranderd. Ogenschijnlijk zeg ik, want het lijkt alsof ik er niets voor gedaan heb. Maar als ik er nu op terugkijk realiseer ik me dat ik alle belangrijke momenten als zodanig herkend heb. En dus op het juiste moment de juiste keuze kon maken. En daar pluk ik nu de vruchten van. Die hangen rijp in de bomen en ik ren door de boomgaard van boom naar boom terwijl ik de vallende appeltjes in mijn schortje opvang. Ik heb me de laatste tijd ook verbaasd over de mensen die ik op mijn pad heb gekregen. Alle natuurwetten worden hiermee bevestigd. Wanneer je ergens mee bezig bent en je daarvoor openstelt dan komt het vanzelf op je pad. Inclusief de mensen die je op één of andere manier kunnen en willen helpen. Maar uiteindelijk heb ik het zelf gedaan. Het voelt alsof ik mijn plekje gevonden heb. Het zat er al die tijd al in. Het is er alleen nu uitgekomen.

Met de prachtige huwelijksceremonie van lieve vrienden aan het begin van mijn vakantie nog vers in het geheugen, is het een warme warme dag als ik door een Noord-Franse stad slenter. Winkeliers houden angstvallig hun deuren dicht om de warmte buiten en de koelte binnen te houden. In een etalage zie ik wat mooie aparte sieraden liggen en ik probeer door het raam te kijken of het de moeite waard is om naar binnen te gaan. Ik zie niet veel meer dan mijn eigen spiegelbeeld en wat diademen, aan de rechterkant van de winkel. Resoluut duw ik de deur open waar ik recht in de armen van de eerst onzichtbare verkoper loop, die me grijnzend en handenwrijvend al staat op te wachten. Tot mijn verbijstering zie ik plots twee meter achter hem een indrukwekkende collectie trouwjurken in voornamelijk wit en roze en andere kleuren die pijn doen aan mijn kiezen.
Helaas kan ik niet zo snel op de Franse variant van ‘oeps’ komen maar ik denk dat mijn verschrikte blik gecombineerd met mijn rood aangelopen gezicht boekendelen spreekt. Ik stamel in mijn beste Frans dat ik – malheureusement – geen plannen in die richting heb en maak mij schielijk uit de voeten. Tenzij het universum mij een poets wil bakken vind ik één bruiloft per vakantie wel genoeg.

Naschrift – Twee dagen later werd ik bij de wensbron van een oude vervallen abdij aangesproken door een uitgetreden monnik op leeftijd, die me met zijn hand op mijn schouder niet alleen het gezelschap van God toewenste, maar ook op korte termijn ‘iets moois’ voor mij voorzag. “Verwacht het onverwachte”. En nee, ik had hem niet verteld van mijn trouwjurken-encounter. Misschíen hou ik jullie op de hoogte...

‘Ik was een kuil aan het graven in de woonkamer en goot daar olijfolie in.’
‘Ik liep door de stad en ontdekte plotseling dat ik geen broek aan had.’
Ik hou een dagboek bij. Of eigenlijk: een nachtboek. Onlangs las ik daar weer eens in. Ik leid een dubbelleven. Ik maak ’s nachts vaak meer mee dan overdag. Gevolg is dat ik ’s ochtends vaak doodmoe wakker word van al die nachtelijke avonturen. Soms blij en opgelucht dat het maar een droom was, soms lachend, soms met het schaamrood op de kaken. Ik kan ’s ochtends spierpijn hebben van de marathon die ik ’s nachts heb gelopen. Collega’s worden vaak getrakteerd op al die nachtelijke ontboezemingen. Vannacht sprong er een heel groot paard over de auto. Een paard met vleugels. En daarna kwam ik in een piratendorpje aan.
Ook droom ik vaak in vervolgverhalen. Dan pik ik de droom weer op waar ik de vorige nacht gebleven was. Ik heb ook wel eens voorspellende dromen. Over een vriend die een ongeluk zou krijgen en de dag erna met een gebroken arm in de mitella liep. En over een collega die een andere baan vond. Het was zó levensecht dat ik niet meer wist of het nou echt was gebeurd, of dat ik het had gedroomd. Ik vertelde het haar en ze reageerde met een lauw: “O?” De dag erna vertelde ze dat ze die bewuste dag het contract was gaan tekenen. Niemand wist dat ze aan het solliciteren was.
Ik heb maar geen illusies dat de lottogetallen ’s nachts nog eens langskomen. Ik droom lekker verder.